CO KRYJE SIĘ POD POJĘCIEM „ODZIEŻ I TEKSTYLIA”
Przede wszystkim warto wiedzieć, jakie odpady podlegają selektywnej zbiórce w ramach frakcji odzież i tekstylia. Do tej pierwszej zaliczamy ubrania, obuwie, bieliznę, akcesoria tj. czapki, kapelusze, krawaty, apaszki, także galanterię skórzaną i skóropodobną (np. torebki, paski). Grupa tekstyliów to z kolei pościel, ręczniki, zasłony, obrusy, ściereczki, koce, a także zabawki wykonane z materiałów tekstylnych (np. pluszaki czy szmaciane lalki bez elementów elektronicznych).
GDZIE WYRZUCIĆ
W większości gmin w Polsce mieszkańcy są zobowiązani do oddawania odzieży i tekstyliów wyłącznie w Punktach Selektywnej Zbiórki Odpadów Komunalnych (PSZOK). Związek Międzygminny „Czysty Region”, wychodząc poza zakres ustawowych obowiązków, podjął dodatkowe działania w trosce o wygodę mieszkańców – w wybranych lokalizacjach podstawia rotacyjne pojemniki na zniszczone, zużyte tekstylia i odzież. Jednocześnie apeluje, by wrzucać do nich wyłącznie te odpady, które nie nadają się do ponownego użytku. Te niepotrzebne, ale w dobrym stanie powinny dostać drugie życie.
Lokalizacje rotacyjnych pojemników na terenie Związku Międzygminnego „Czysty Region” można znaleźć na stronie internetowej www.czystyregion.pl.
JAK OGRANICZAĆ POWSTAWANIE ODPADÓW TEKSTYLNYCH?
- Kupuj świadomie – wybieraj jakość, nie ilość;
- Naprawiaj i przerabiaj ubrania zamiast wyrzucać;
- Wymieniaj się odzieżą, oddaj potrzebującym, korzystaj z second-handów;
- Wybieraj marki wspierające recykling;
ODDAJ, NIE WYRZUCAJ – GDZIE PRZEKAZAĆ ODZIEŻ I TEKSTYLIA W DOBRYM STANIE
- Kontenery PCK (gdzie część dostaje nowe życie, a część gorszej jakości trafia np. do produkcji czyściwa);
- Fundacje (niektóre organizują zbiórki odzieży i tekstyliów sprzed nieruchomości; organizacje te zostawiają w naszych skrzynkach informacje o dacie organizowanej akcji, wystarczy we wskazanym terminie wystawić worki);
- Paczkomat (nadaj tzw. „Ekozwrot”);
- Serwis www.ubraniadooddania.pl (można bez-płatnie nadać paczkę z odzieżą i innymi akcesoriami i wskazać na którą organizację charytatywną organizator zbiórki ma przekazać pieniądze. Za każde 10 kilogramów pozyskanych rzeczy organizacje otrzymują 5 zł);
- Sieciówki (niektóre sklepy odzieżowe organizują zbiórki, oferują także kupony za oddawane ubrania);
- Facebook (dołącz do grup społecznościowych, gdzie można wystawiać niepotrzebne już rzeczy, w tym odzież i tekstylia).
DLACZEGO ODPADY TEKSTYLNE TO PROBLEM?
Branża tekstylna i odzieżowa należy do najbardziej zasobochłonnych gałęzi przemysłu na świecie. Odpowiada za ogromne zużycie wody, energii oraz surowców ropopochodnych. Dla przykładu, wyprodukowanie jednej bawełnianej koszulki może pochłonąć nawet 2700 litrów wody – to ilość, jaką przeciętny człowiek wypija przez około dwa i pół roku. Do tego dochodzi zużycie chemikaliów stosowanych w procesach farbowania i wykańczania tkanin, które często trafiają do gleby i wód gruntowych, zwłaszcza w krajach, gdzie produkcja odbywa się kosztem norm środowiskowych.
Problem potęguje rosnąca dominacja tekstyliów syntetycznych, takich jak poliester, akryl czy nylon, które są pochodnymi ropy naftowej. Tkaniny te nie tylko rozkładają się przez setki lat, lecz także podczas codziennego użytkowania i prania uwalniają do środowiska mikroskopijne włókna plastiku – tzw. mikroplastik. Ten z kolei trafia do wód śródlądowych i oceanów, skąd przedostaje się do łańcucha pokarmowego.
Wszystko to jest skutkiem utrwalonego modelu „fast fashion”, czyli szybkiej, masowej produkcji taniej odzieży. Ubrania są często kupowane impulsywnie, noszone zaledwie kilka razy i szybko trafiają do kosza. Nadprodukcja, niska jakość wyrobów i brak rozwiniętej infrastruktury do ich przetwarzania skutkują milionami ton odpadów tekstylnych rocznie. Dlatego selektywna zbiórka i zmiana nawyków konsumenckich stają się kluczowymi elementami walki o bardziej zrównoważoną przyszłość.
Materiał powstał w ramach kampanii „Nie wyrzucaj – wykorzystaj, segreguj – nie mieszaj” realizowanej przez Związek Międzygminny „Czysty Region” i dofinansowanej ze środków Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Opolu.
